Auteur: Erwin van der Lee

De pleistocene en vroeg-holocene avifauna van de Noordzee

Het Natuurhistorisch Museum Rotterdam plaatste een interessant bericht op haar website en vervolgens ook als post op de social media over de pleistocene en vroeg-holocene avifauna van de toen ter tijd droog liggende Noordzeebodem:

“Veertigduizend jaar geleden vlogen er sneeuwuilen boven de Noordzeebodem – dat was toen een droge steppe en het leefgebied van mammoeten en sabeltandkatten. Op basis van opgeviste zoogdierbotten in museumcollecties weten we al decennia dat die grote beesten daar leefden, maar van de vogels is veel minder bekend. Onderzoek van het Natuurhistorisch Museum Rotterdam op basis van de collecties van meer dan twintig fossielenverzamelaars brengt daar nu langzaam verandering in: er zijn inmiddels botten van ten minste 44 vogelsoorten gevonden. Het gaat onder andere om sneeuwuilen en moerassneeuwhoenders. Dat waren in onze contreien echte ijstijdvogels. Lees het hele artikel door te klikken op onderstaande link:

hetnatuurhistorisch artikel

 

 

 

 

Nieuw voor de fossiele avifauna van Nederland en de aangrenzende Noordzee

De Zandmotor, een gigantische zandsuppletie voor de kust van Ter Heijde, is een rijke vindplaats voor pleistocene en vroeg-holocene fossielen. Sinds dit artificiële stuk strand toegankelijk is, zijn er duizenden fossielen gevonden. Veel daarvan zijn door verzamelaars netjes gedetermineerd en gedocumenteerd.
 
Deze fossielen leveren tezamen een schat aan informatie en dragen bij aan een steeds completer beeld van de pleistocene en vroeg-holocene fauna van Nederland en de daar aan grenzende Noordzee. Onderzoek aan een in 2017 op de Zandmotor gevonden fragment van een tarsometatarsus heeft het beeld dat weer hebben iets completer gemaakt. Een nieuwe soort kan aan de fossil record van Nederland en de aangrenzende Noordzee worden toegevoegd: de sperweruil Surnia ulula (Linnaeus, 1758).
 
In het artikel ‘Een sperweruil Surnia ulula (Linnaeus, 1758) van de Zandmotor’ in het tijdschrift Afzettingen van de Werkgroep Tertiaire en Kwartaire Geologie, de WTKG, van maart 2021 staat beschreven hoe het fragment op naam is gebracht. Doordat het de eerste fossiele sperweruil van Nederland betreft, is de vondst van wetenschappelijk belang. Dit belang zou nog groter worden wanneer er achterhaald kan worden tot welke fauna de uil precies heeft behoord. Hier is verder onderzoek voor nodig. In samenwerking met Dick Mol zal de auteur van het artikel in Afzettingen, Maarten Schoemaker, na gaan of C14 datering mogelijk is.
 

Voor het raadplegen van het artikel over de eerste fossiele sperweruil van Nederland klik op de onderstaande link: https://wtkg.org/downloads/Afz-2021-1.pdf

Zojuist verschenen:  The tale of a short-tailed cat

 “The tale of a short-tailed cat: New outstanding Late Pleistocene fossils of Lynx pardinus from southern Italy” . 

Auteurs: Beniamino Mecozzi, Raffaele Sardella, Alberto Boscaini, Marco Cherin, Loïc Costeur, Joan Madurell-Malapeira, Marco Pavia, Antonio Profico, Dawid A. Iurino. 

Een van de schedels uit de publicatie van: Mecozzi et alii, 2021

Op het Iberische Schiereiland in het zuiden van Europa komt de lynx, Lynx pardinus, in kleine populaties nog voor. Deze katachtige is ernstig met uitsterven bedreigd. Recent onderzoek toont aan het verspreidingsgebied in het Pleistoceen veel groter is geweest: Spanje, Zuid-Frankrijk en Italië. In de vandaag gepubliceerde studie wordt gewag gemaakt van zeer goed bewaarde fossiele resten uit het Laat-Pleistoceen van circa 40.000 jaren oud in Ingarano in Italië. De studie toont aan dat de taxonomie van de Europese fossiele lynxen herzien moet worden, de paleogeografische verspreiding veel groter is geweest en nieuwe inzichten biedt over de relaties met andere uitgestorven lynx soorten herzien moet worden.  

Het artikel is gepubliceerd in “Quaternary Science Reviews” en kan via de onderstaande link worden geraadpleegd. 

 https://www.sciencedirect.com/…/pii/S0277379121000470 

 Een korte indrukwekkende presentatie is te vinden op Youtube en is een mooi voorbeeld van hoe intensief wetenschappelijk onderzoek toegankelijk gemaakt kan worden voor een groot publiek:  

 https://www.youtube.com/watch?v=fQgsWIBpLvQ