Zaterdagochtend (9 oktober 2021) is met applaus Rob van den Berg als nieuwe voorzitter gekozen tijdens de online ALV van de WPZ. Rob is de opvolger van Dick Mol, die zich jarenlang heeft met volle overgave heeft ingezet voor de WPZ waar wij hem zeer dankbaar voor zijn! Met Rob als voorzitter heeft de WPZ wederom een passievolle paleontoloog aan het roer staan.
Rob in zijn favoriete omgeving
Rob van den Berg (1963) studeerde geologie en zoogdierpaleontologie in Utrecht en studeerde af op de Pleistocene herten van Tegelen. Een baan vinden in de paleontologie viel niet mee, dus koos Van den Berg voor een carrière in de IT waar hij achtereenvolgens werkte als ontwikkelaar, consultant en manager. In 2002 gooide hij het roer om en werd hij conservator geologie bij het Museon in Den Haag. Daar promoveerde Van den Berg tot hoofd tentoonstellingen en educatie, waarna hij in 2009 directeur werd van Space Expo in Noordwijk. Naast fossielen heeft hij namelijk ook een passie voor ruimte en ruimtevaart. Begin dit jaar besloot Van den Berg toch weer terug te keren naar de natuurlijke historie en werd hij hoofd collectiemanagement bij Naturalis, waar hij momenteel verantwoordelijk is voor de collectie van 42 miljoen planten, dieren, mineralen, stenen en fossielen. Rob van den Berg is getrouwd, heeft twee kinderen en woont in de bosrijke omgeving bij Leersum.
Begin dit jaar plande het bestuur van de Werkgroep Pleistocene Zoogdieren, optimistisch vanwege de gunstige berichten over coronavaccins, een eerste bijeenkomst op 5 juni jl. en een tweede op 18 september a.s. De eerste bijeenkomst op 5 juni moesten we helaas annuleren vanwege een zeer kleine maximale toegestane groepsgrootte. Het organiseren van die bijeenkomst was dus niet toegestaan – los van of het überhaupt verantwoord zou zijn. Het bestuur van de WPZ sprak toen de hoop uit dat de bijeenkomst op 18 september wel door zou kunnen gaan. Hoewel zo’n bijeenkomst onder de huidige coronamaatregelen inderdaad niet verboden is, blijven we wel gebonden aan maatregelen zoals de anderhalve meter afstand en (daardoor ook) een maximumaantal deelnemers per locatie. Helaas ligt dat maximumaantal zodanig laag dat we bij het door laten gaan van de bijeenkomst aanzienlijk meer leden teleur zouden moeten stellen, door hen te weigeren, dan blij kunnen maken, door hen welkom te heten. Bovendien is determineren van fossielen, een belangrijk onderdeel van elke bijeenkomst, op anderhalve meter afstand niet goed mogelijk. Daarom heeft het bestuur van de WPZ besloten de bijeenkomst op 18 september af te blazen, in lijn met het eerdere beleid van de WPZ. Bij het vaststellen van deze datum eerder dit jaar hoopten we dat het nu eindelijk gedaan zou zijn met de restricties, maar helaas…
De beste negen posts van de #onthisday campagne op social media van afgelopen maand, in willekeurige volgorde:
#onthisday in 2020 deelden wij het nieuws dat Siberische rendierherders bij toeval een bijna volledig skelet van een wolharige mammoet gevonden hadden
#onthisday is het internationale kattendag
#onthisday in 1820 richt Koning Willem I ’s Rijksmuseum van Natuurlijke Historie op, het huidige Naturalis
#onthisday in 2020 werd op de Zandmotor het 100e fossiele bot van een reuzenalk opgeraapt
#onthisday in 1865 publiceert Lewis Caroll zijn wereldberoemde boek Alice in Wonderland
#onthisday in 1935 werd in Tilburg het Natuurhistorisch Museum geopend
#onthisday in 2014 vond Wendy Lamme een kiesfragment van vermoedelijk een bosneushoorn op Maasvlakte 2
#onthisday in 1992 overleed de Amerikaanse paleo-ornitholoog Pierce Brodkorb
#onthisday in 2019 rekent Current Biology voor hoelang het gaat duren voor de Nieuw-Zeelandse vogelstand zich qua diversiteit heeft hersteld van 700 jaar menselijke invloed: minstens 50 miljoen jaar
Voor meer informatie en posts volg je onze #onthisday campagne op Facebook, Instagram en/of Twitter!
De beste negen posts van de #onthisday campagne op social media van afgelopen maand, in willekeurige volgorde:
#onthisday in 1928 om 4 uur ‘s middags verdedigde Antje Schreuder haar proefschrift ‘Bijdrage tot de kennis van Conodontes en Trogontherium’ aan de Universiteit van Amsterdam
#onthisday in 2003 werd tijdens de Cerpolex/Mammuthus-expeditie op de Noordzee, Eurogeul, een complete schedel van een steppewisent opgevist
#onthisday #dagvandezeevaarder bedanken we “zeevaarders” zoals Kommer Tanis, Klaas Post, Albert Hoekman, de familie Schot, Adrie Vonk, Piet van Es, Dick Mol, hun collega’s en voorgangers
#onthisday in 2017 verscheen er een artikel in De Morgen over de massa-extinctie in de oceanen tijdens de overgang van #Plioceen naar #Pleistoceen
#onthisday in 2013 stond er een mooi verhaal op onze website over de watermol
#onthisday in 1955 werd onze voorzitter en mede-oprichter Dick Mol geboren in Winterswijk
#onthisday in 2020 vond WPZ-lid Mirjam Kruizinga een onderkaaksmelkkiesje van een wolharige mammoet op Maasvlakte 2
#onthisday #Dagvandetropen #TropicsDay denken we aan een periode in het Pleistoceen met veel tropische dagen: het Eemien
#onthisday we celebrate #worldgiraffeday
Voor meer informatie en posts volg je onze #onthisday campagne op Facebook, Instagram en/of Twitter!
Op zaterdag 4 juli jongstleden Ingrid en Peter de Bruijn, Rob van den Berg en Dick Mol, na een lange door de coronamaatregelen veroorzaakte ‘stilstand’ weer verder met het fysiek bekijken van collecties van fossiele zoogdieren. In het bijzonder resten van de beverachtige Trogontherium cuvieri en de Europese bever, Castor fiber, die o.a. verzameld zijn op het strand van Maasvlakte 1 en Maasvlakte 2, maar ook andere vindplaatsen in Nederland. Doel van dit onderzoek is een beter inzicht te krijgen over de aard en omvang van Trogontherium die we in Nederland heel goed kennen. Met name uit de Klei van Tegelen bij Venlo zijn heel veel resten van Trogontherium verzameld afkomstig uit de kleigroeven die in de vorige eeuw zeer productief waren. Nu is het vooral het strand van Maasvlakte 2 dat bijna dagelijks resten van Trogontherium levert.
Naast de collecties van Tegelen die hoofdzakelijk bewaard worden in Naturalis in Leiden, het Teylers Museum in Haarlem en het Natuurhistorisch Museum Maastricht, die wij intensief bestudeerd hebben, zijn er de collecties van vele leden van de WPZ, die hebben aangegeven mee te willen werken aan ons onderzoek. En dat gaat aan de lopende band. Wij waren 4 juli te gast in Naturalis en hadden een aantal leden uitgenodigd om daar met hun vondsten naar toe te komen, het leek wel een soort spreekuur bij de huisarts. Deze dag hebben we de omvangrijke collecties van Cèdric Heins, Willy van Wingerden, Esmeralda Vis, Henk Mulder, Dick Schlüter en Arjan Medendorp voorbij zien komen. Alle stukken, en dat waren er toch enkele honderden, hebben we één voor één bekeken en geïnventariseerd. De stukken die meetbaar zijn (om een goede indruk te krijgen over de grootte van Trogontherium cuvieri) hebben we in bruikleen gekregen. Deze worden opgemeten en in een database verwerkt. Nadat ze zijn opgemeten, gaan ze weer retour naar de eigenaar. Wij zijn alle verzamelaars die mee willen werken aan dit onderzoek dankbaar dat straks als resultaat mogelijk een mooi naslagwerk over Trogontherium en een life-sized model van dit iconische ijstijdzoogdier gaat opleveren.
Iedere bijeenkomst die wij hebben georganiseerd heeft wel iets bijzonders opgeleverd dat onze wenkbrauwen deed fronsen. Ook deze keer in Leiden. In de zeer omvangrijke collectie van Cèdric Heins troffen we een complete laatste phalange (een laatste of terminale phalange waarover de nagel geschacht is) uit de achterpoot (die bij Trogontherium zeer groot is geweest). Deze laatste phalanges zijn zeer karakteristiek en zijn wij pas één keer eerder tegengekomen in het fossiele materiaal: er bevinden zich twee exemplaren in de collectie van Naturalis in Leiden afkomstig uit de klei van Tegelen (zie hieronder foto 1), en nu deze in de collectie van Cèdric Heins uit het zand van Maasvlakte 2 (zie foto 2). En er staat ons nog wat te wachten, want ook Ivan van Marrewijk heeft twee van dergelijke laatste phalanges in zijn collectie, te weten één van de Maasvlakte 2 en één van de Zandmotor voor de kust van Monster en Ter Heijde.
Allen die zich hebben aangemeld, naar aanleiding van onze oproep op verschillende facebookpagina’s en de WPZ-Nieuwsbrief en op bijeenkomsten van de Werkgroep Pleistocene Zoogdieren, worden door ons benaderd om een afspraak te maken om hun collectie te laten bekijken. De eerst volgende determinatie- c.q. inventarisatiesessie hebben wij gepland op zaterdag 24 juli en snel daarna zal er nog een volgen. Degene die zich nog niet heeft opgegeven om mee te werken aan dit onderzoek, maar dit toch graag wil doen, kan zich uiteraard nog opgeven door een mailtje te sturen naar brui6471@planet.nl.
