Mammoeten in de polder – zomertentoonstelling op het voormalige eiland Schokland, Nederlands eerste Unesco Werelderfgoed

Op zaterdag 17 mei 2008 heeft de burgemeester van de gemeente Noordoostpolder de tentoonstelling “Mammoet in de polder” op het voormalige eiland Schokland geopend. WPZ – lid Dick Mol heeft ter gelegenheid daarvan een voordracht gehouden over “Mammoeten in de polder”. De openingsceremonie vond plaats in het kerkje op Schokland.

Tot 1 november 2008 is de tentoonstelling te bezichtigen in de pastorie
van de kerk.

Na de drooglegging zijn in en rond de Noordoostpolder veel beenderen van ijstijdzoogdieren in de bodem gevonden. In de loop der jaren heeft museum Schokland een fraaie collectie ijstijdfossielen opgebouwd. Tot 10.000 jaar geleden liepen mammoeten in het poldergebied rond, samen met veel andere grote zoogdieren zoals de wolharige neushoorn, de steppewisent en roofdieren zoals leeuwen en hyena’s. De expositie geeft een boeiend beeld van deze ijstijdfauna, waarvan veel soorten inmiddels zijn uitgestorven. De tientallen geëxposeerde beenderen zijn afkomstig uit de eigen verzameling van Museum Schokland.

Topstukken uit de collectie van het Museum Schokland zijn wel twee nagenoeg 100% complete schedels van de steppewisent.

In de permanente tentoonstelling van het Museum Schokland is nog een aantal zaken op het gebied van pleistocene zoogdieren te zien die U bij een bezoek aan Schokland niet mag missen:

1) Een bijzondere onderkaak van een wolharige mammoet met een speciale afwijking, namelijk de aanwezigheid van een extra molaar,
een zogenoemde m4.
2) Een bovenkaak van een bosolifant uit waarschijnlijk het laatste interglaciaal (het Eemien) en
3) Een compleet dijbeen van een bosneushoorn, eveneens afkomstig uit het laatste interglaciaal. Dit dijbeen onderscheidt zich van het dijbeen van een wolharige neushoorn door zijn slanke bouw en grote lengte.

Tot slot: als eye-catcher staat er in deze permanente tentoonstelling een skelet opgesteld van een grottenbeer die niet afkomstig is uit Nederland.

Voor nadere informatie zie: http://www.schokland.nl/schokland/wisselexpositie.htm

Dick Mol
(Natuurhistorisch Museum Rotterdam)

Dubois, ontdekker van de aapmens

Woensdag 9 juli aanstaande opent Naturalis in Leiden de tentoonstelling Dubois, ontdekker van de aapmens. Een ode aan de Nederlander Eugène Dubois, die als eerste doelbewust op zoek ging naar fossielen van de voorouders van de mens. In 1891 vond hij resten van de soort die we nu Homo erectus noemen.

De tentoonstelling Dubois, ontdekker van de aapmens biedt een overzicht van de vondsten, het werk en de man Eugène Dubois. Nationaal natuurhistorisch museum Naturalis is schatbewaarder van de bijna 40.000 objecten van deze baanbrekende landgenoot. Normaliter liggen deze objecten opgeslagen in de collectietoren van Naturalis. Tijdens de looptijd van de tentoonstelling, van 10 juli tot en met 4 januari 2009, is een deel te bewonderen in het museum.

Topstukken als het schedelkapje, het dijbeen en de kies van Pithecantropus erectus, later hernoemd tot Homo erectus, liggen naast originele manuscripten en eigendommen van Dubois. Illustratief voor het moment waarop Dubois besefte wat hij in handen had, zijn de doorhalingen in de beschrijving van de aapmens. Ook het koffertje waarmee Dubois vervolgens door Europa is getrokken om collegapaleo-antropologen te overtuigen van zijn gelijk, is te bezichtigen.

Onderzoekers van Naturalis gebruiken de omvangrijke collectie van Dubois nog steeds. Bezoekers kunnen de objecten dan ook bekijken vanuit een wisselend perspectief: die van Dubois, maar ook die van de huidige wetenschap. Dubois zou dit jaar 150 jaar geworden zijn.