Voor de laatste bijeenkomst van 2012 zijn we te gast in Naturalis, dit keer in het Atelier. Het Atelier is te vinden links van de museumwinkel. Het programma is als volgt:
10:00 – 10:30 Ontvangst
10:30 – 10:35 Opening door de voorzitter (Natasja den Ouden)
10:35 – 11:15 Myriam van Walsum: De interne structuur van kiezen van homininen: classificatie, taxonomisch onderscheid en ontwikkeling van de protostylid
In dit onderzoek wordt gekeken naar 3D-modellen van onderkaak-kiezen van Australopithecus africanus en Paranthropus robustus (familie Hominidae, vindplaats Zuid-Afrika, ouderdom respectievelijk 3.0-2.0mya en 2.0-1.2mya). Er is vooral gekeken naar één specifiek morfologisch kenmerk op onderkaakskiezen, de protostylid.. Vervolgens is de bijdrage van de protostylid aan het taxonomische onderscheid voor deze twee soorten en de ontwikkeling van dit kenmerk onderzocht.
11:15 – 12:00 Dick Slagter: Homo nudus-de naakte mens, hoe een aap zijn vacht verloor en mens werd
Homo nudus, de naakte mens, dat zou een passende naam geweest zijn voor onze soort. Ongeveer 7 miljoen jaar geleden verloren onze allervroegste voorouders hun vacht en sindsdien ging de mens bloot door het leven. Door dit verlies splitste de mens zich als nieuwe soort af van zijn meest naaste familielid, de chimpansee. Het vachtverlies heeft vervolgens de basis gelegd voor alles wat ons tegenwoordig mens maakt: het rechtop lopen, de monogame relatie, onze taal en grote hersenen. Lang geleden waren onze voorouders min of meer bij toeval terechtgekomen in het droge oosten van Afrika, om daar vervolgens het grootste deel van hun evolutie door te brengen. Gelukkig evolueerden daar nog net op tijd taal en grote hersenen, want anders was de mens als oorspronkelijke bosminnende en fruitetende primaat vrijwel zeker in het schrale en gevaarlijke oosten uitgestorven. De mens was vanaf zijn ontstaan altijd al een zeldzaamheid geweest, maar rond 1 miljoen jaar geleden was hij beslist het zorgenkindje in de familie van de mensapen. Niemand had toen kunnen voorspellen dat deze van nature zo kwetsbare en ongevaarlijke naakte verschijning ooit de hele wereld met talloos veel miljoenen zou bevolken.
12:00 – 14:00 Middagpauze, met mogelijkheid tot determineren van meegebrachte fossielen, tevens is het boek Homo nudus van Dick Slagter te koop
14:00 – 14:45 Alexandra van der Geer: Aanpassen, de strijd om het bestaan voor een zoogdiersoort op een eiland
Het leven op een eiland vergt nogal wat van het aanpassingsvermogen van een soort. Toch bieden deze schijnbaar perfecte aanpassingen geen bescherming tegen uitsterven zodra een nieuwe soort het eiland koloniseert. Blijkbaar dienen de aanpassingen een onverwacht, ander doel.
14:45 – 15:30 Paul Storm: Een carnivore niche voor de Java mens?
Wat was de ecologische rol van de Javaanse Homo erectus? De vondsten uit vijf midden-pleistocene Javaanse sites uit de Dubois Collectie van Naturalis Biodiversity Center worden gebruikt om de plaats van de Java mens in de ecologische pyramide te bepalen.
15:30 – 16:00 Mededelingen door de leden en sluiting