De primitieve mens die in Eurazië de ijstijden wist te doorstaan was niet zwakker dan de moderne mens, maar lijkt te zijn weggeconcurreerd in een ‘strijd’ van 10 tegen 1.
Aanvankelijk dachten onderzoekers dat de Neanderthaler niet was opgewassen tegen de intelligente en hoogontwikkelde moderne mens toen deze 40.000 jaar geleden in Europa ten tonele verscheen, en daarom in korte tijd van het continent was verdreven.Archeologische vondsten ondergroeven echter deze theorie. Ook Neanderthalers vervaardigden al complexe gereedschappen, voerden culturele rituelen uit en wisten vuur te hanteren. Hun herseninhoud was zelfs groter en fysiek waren ze sterker dan de nieuwkomers. De ondergang van de Neanderthaler werd daarmee een wetenschappelijk raadsel. Als ze zo weinig onderdeden voor de plots verschenen concurrent, waarom wist de mensensoort dan geen stand te houden?
Twee archeologen van de Universiteit van Cambridge bieden in Science nu een eenvoudig antwoord op deze vraag: demografie. De nieuwe mensensoort kwam in groten getale, veel groter dan die waarin de lokale bevolking aanwezig was. Ze leidden dit af uit een plotselinge toename van bewoonde locaties, gebruiksvoorwerpen en etensresten in en nabij grotten in de Perigord in Frankrijk, in prehistorische tijden een permanent bewoonde regio. Ze concluderen dat de moderne mens er in korte tijd met een minimaal tien keer zo grote populatie arriveerde.
De Britten denken daarnaast dat de moderne mensen toch ook een concurrentievoordeel hadden. Zo waren hun jachttechnieken geavanceerder en hadden ze meer onderling contact tussen losse groepen, mogelijk ook handel.
De Neanderthaler is overigens niet helemaal uitgestorven. Eerder dit jaar verscheen een studie in het vakblad Molecular Biology and Evolution, met bewijs van voortplanting tussen beide mensensoorten. Van het X-chromosoom van mensen in grote delen van Europa en Azië zou tot op de dag van vandaag 9 procent uit Neanderthaler-DNA bestaan.
Opmerkelijk genoeg is dat vrijwel hetzelfde percentage dat ook in het nieuwe Britse archeologisch onderzoek naar voren komt.
Misschien stellen wij ons dus ten onrechte een gewelddadig einde van de oermensen voor: Neanderthalers en moderne mensen lijken in Europa te zijn gemengd volgens precies dezelfde verhouding als waarin ze elkaar tegenkwamen.
Bron: Science 29 juli 2011