UTRECHT – Het heftiger en strenger worden van de periodieke ijstijden, een miljoen jaar geleden, was het gevolg van het samengaan van de Noord-Amerikaanse ijskap met andere ijsmassa’s op het noordelijk halfrond. Daardoor kwam de atmosfeer niet meer op temperatuur, zelfs in periodes met intensere zonneschijn.
Dat concluderen ijsonderzoekers Richard Bintanja en Roderick van de Wal van de Universiteit Utrecht en het KNMI na modelstudies. Hun resultaat staat donderdag in het tijdschrift Nature.
De afgelopen 3 miljoen jaar koelde de aardatmosfeer geleidelijk af, met ijstijden tot gevolg door variaties in de baan van de aarde om de zon. Aanvankelijk, zo blijkt uit onderzoek van sedimentlagen, duurden de ijstijden ongeveer 41 duizend jaar. Ongeveer 1 miljoen jaar geleden verandert dat in heftiger ijstijden die telkens 100 duizend jaar duren.
Tot nog toe was voor klimaatonderzoekers een raadsel waar die omslag door werd veroorzaakt, omdat er geen aanwijsbare veranderingen in de aardbaan bekend zijn.
Volgens Van de Wal en Bintanja is de verandering het gevolg van terugkoppelingen in het aardse klimaatsysteem zelf. Doordat kleinere ijsmassa’s op het noordelijk halfrond zich aaneensloten werd de atmosfeer relatief kouder en ging opwarming in perdiodes met meer instraling moeizamer. Pas als de ijskap, steeds meer ook zee-ijs, zelf instabiel werd, kwam er een eind aan de ijstijd.
De nieuwe inzichten zijn gebaseerd op modelberekeningen voor het oerklimaat op aarde. Probleem aan de reconstructies van de ijstijden in het verleden is het gebrek aan harde meetgegevens. Volgens de onderzoekers laat hun resultaat zien hoe belangrijk de dynamiek van het ijs zelf is voor het begrijpen van klimaatveranderingen op aarde.
Bron: Volkskrant.nl